Każdy z nas reaguje inaczej na otaczający nas świat. Jedni nie chodzą na koncerty bo są dla nich za głośne, inni nie wejdą na huśtawkę, a jeszcze inni szukają doznań na rollercoasterze. Rożnie odbieramy bodźce naszymi zmysłami. Fakt, że tak bardzo się różnimy w ich odbiorze jest dowodem na to, że znajdujemy się w różnych profilach sensorycznych- przetwarzamy procesy integracji sensorycznej na różne sposoby. Pamiętajmy jednak, ze profil sensoryczny nie jest tożsamy z posiadaniem zaburzeń przetwarzania procesów integracji sensorycznej.
Na powyższym obrazku widzimy trzy poziomy natężenia reakcji na przetwarzane przez nas bodźce.
NORMA odnosi się do normatywnej reakcji – ani za silnej, ani za słabej. Bycie w niej, nie oznacza jednak, że nie możemy czasami zareagować w sposób nieadekwatny – zbyt emocjonalnie, agresywnie lub obojętnie. Na to jak odbieramy bodziec wpływa wiele czynników, np. to ile w danym dniu doświadczyliśmy sytuacji trudnych, awersyjnych, bądź jak nasz układ autonomiczny poradził sobie z nimi.
Nadwrażliwość sensoryczna opisana przez Zbigniewa Przyrowskiego „charakteryzuje się szybkością reakcji, jej siłą oraz dłuższym czasem trwania reakcji niż przeciętnie na bodźce sensoryczne”. Nadwrażliwy maluch kumuluje bodźce w systemie nerwowym, dlatego jego reakcja może być impulsywna – może zareagować marudzeniem, płaczem, a nawet agresją. Wszelkie wzmożone reakcje na bodźce np. unikanie jakiegokolwiek kontaktu z obcymi ludźmi, niechęć , wycofanie i nie wchodzenie w relacje z rówieśnikami, wybiorczość pokarmowa związana z teksturą, temperaturą czy zapachem jedzenia mogą świadczyć o zaburzeniu przetwarzania procesów integracji sensorycznej. U dzieci nadwrażliwych możemy zauważyć, że jeśli nie dochodzą do nich przeszkadzające, awersyjne bodźce to są raczej spokojne, a ich zachowanie nie wzbudza zastrzeżeń. Jeśli jednak, skumulują w swoim systemie nerwowym zbyt wiele bodźców o wysokiej dla nich intensywności, wówczas mogą reagować nadreaktywnie.
Obronność sensoryczna to kolejny profil sensoryczny z zakresu nadreaktywności jednak nacechowany aktywnym unikaniem. Dzieci te są silnie pobudzone na skutek odbieranych mocnych dla nich bodźców więc, aby sobie z nimi poradzić próbują od nich uciec. Może to się objawiać takimi zachowaniami jak zakrywanie uszu w celu uniknięcia hałasu, chowanie się, zatykanie nosa, by uniknąć zapachów, zakładanie okularów przeciwsłonecznych i czapki z daszkiem przed wyjściem z domu w słoneczny dzień.
Przechodząc do dzieci, które są podwrażliwe na docierające do nich bodźce wyróżniamy dwa kolejne profile. Poszukiwacze sensoryczni to dzieci, które często niesłusznie są nazywane niegrzecznymi kiedy tak naprawdę ich zachowanie jest przejawem tego, że szukają sposobów na to, by się dobodźcować i dowrażliwić. Uderzanie się o ściany, rzucanie się z impetem na kanapę, wciskanie się w zakamarki, ciasne kąty ,podnoszenie ciężkich rzeczy to jedne z naprawdę wielu zachowań, które stosują poszukiwacze sensoryczni po to, aby móc doświadczyć silnych wrażeń. Ich poszukiwanie może mieć miejsce w zakresie wszystkich zmysłów. Dzieci znajdujące się w tym profilu sensorycznym w trakcie terapii będą ćwiczyć w taki sposób aby w kontrolowanym przez terapeutę środowisku dostarczyć sobie silnych i potrzebnych bodźców. Skutecznie prowadzona terapia umożliwi dziecku odpowiednie dostymulowanie zmysłów.
Ostatnim wyróżnianym profilem sensorycznym jest słaba rejestracja bodźców sensorycznych. Dzieci znajdujące się w tym profilu nie eksplorują świata samodzielnie. Często są uważane za bierne, znudzone i apatyczne. Potrzebują naprawdę silnych bodźców, żeby je zauważyć. Zachęcone do zabawy mogą dołączyć chętnie ale same jej nie inicjują.
Jeżeli jesteśmy świadomi jako rodzice i opiekunowie profilu sensorycznego w jakim znajduje się dziecko to mamy możliwość skutecznie dopasować do dziecka zajęcia, zabawki i asortyment, który pomoże mu w prawidłowej percepcji odbierania bodźców. Oczywiście terapia integracji sensorycznej po przeprowadzonej wcześniej diagnozie może skutecznie polepszyć sposób odbierania, analizowania i przetwarzania bodźców przez dziecko.
